Na een werkzaam leven in de funderingsindustrie ben ik op 60 jarige leeftijd ontwikkelingswerk gaan doen bij de organisatie PUM.
Vanaf mijn 70ste was er voor het echte ontwikkelingswerk – het op missie gaan – geen plaats meer.

Op dat moment kwam de heer Ad van Wensen op mijn pad met het verzoek hem bij te staan in de problematiek van de houten paalfunderingen in Nederland.

Het ultieme doel van Ad was de overheid aansprakelijk stellen voor de droogstand van de paalkoppen middels grondwaterniveau verlaging o.a. door kapotte rioleringsstelsels en het veroorzaken van extra belasting op de paalfunderingen door het opbrengen van straatzand zgn. negatieve kleef-effect.

Ik heb hem daarbij technisch zo goed mogelijk geholpen, maar eenmaal bij de Hoge Raad aangeland heeft hij deze zaak verloren. Met andere woorden de overheden hadden geen onrechtmatige daden begaan.

Intussen had Ad reeds veel gedupeerden – in eerste plaats in Dordrecht, maar daarna ook in Rotterdam, Schiedam, Zaanstad en nog enkele andere gemeenten en in de provincie Friesland – verenigd in plaatselijke belangenverenigingen.

Na de uitspraak van de Hoge Raad draaiden de overheden zich om als een blad van een boom, in plaats van omkijken bij een funderingsprobleem, werd ineens de hand uitgestoken.
Kennelijk was het welvaartspensioen niet meer in gevaar.

Voor zover de technische kant van de zaak, heb ik dat allemaal mee mogen maken en had ook zitting in het Landelijk Bestuur van Stichting Platform Funderingen Nederland.

Ineens werden wij – als bestuur – uitgenodigd op het Ministerie en kregen we een kleine subsidie om de problematiek in kaart te brengen en daarna begon een stroomversnelling.

Ad kreeg subsidie om een Kenniscentrum op te zetten, maar toen kwam het menselijk drama. Ad was een zware reumapatiënt, maar door al dat gedoe met die funderingen moest de ziekte wijken voor zijn ambitie, wonderbaarlijk.

Maar toen de haven in zicht was moest Ad het stokje aan Maarten geven, maar met een prachtige erfenis, namelijk het Kennis Centrum Aanpak Funderingsproblematiek (KCAF). Een instituut met gezag en deels gesponsord door de overheid.

Ik heb toen op mij genomen om de verspreide belangengroeperingen van funderingsgedupeerden onder 1 landelijke noemer te brengen.

Naar het zich laat aanzien zal dit zeer binnenkort ook een officiële status krijgen en dan hebben we slagvaardige organisatie.

Enerzijds de Belangenbehartiging Funderingsgedupeerden Nederland BFN. – een soort ANWB – anderzijds met het KCAF als een soort Wegenwacht voor het uitvoerende werk.

Al met al een leuke klus zo na je 70ste.

Kleiwegkwartier, Rotterdam
Binnen ons bouwblok ben ik begin 2011 de initiator geweest richting de eigenaren in verband met ‘zorgelijke’ scheurvorming in mijn woning.
Dit heeft  uiteindelijk tot effect gehad dat ons blok sinds 2013 een nieuwe fundering heeft.
Sinds die tijd ben ik – in eerste instantie bij ons in de straat en later ook breder – actief betrokken geweest met allerlei zaken rondom funderingsproblematiek.

In 2015 is in onze wijk de pilot ‘goed gefundeerd!‘ gestart, met als eerste doel om de status van de funderingen in de gehele wijk goed in beeld te brengen.
En afhankelijk van de uitkomst tot integrale maatregelen te komen om verergering van schade te voorkomen.

Mijn rol in deze pilot is voorzitter van de BIK (BewonersInitiatiefgroep Kleiwegkwartier);
de BIK is één van de opdrachtgevers van de pilot en verzorgt onder meer de communicatie tussen de eigenaar-bewoners en de professionals.

Eind 2000. De binnenstad en de omliggende 19^e eeuwse ring van Dordrecht wordt opgeschrikt door palenrot, met als gevolg verzakkende huizen.
Aan een oproep aan huiseigenaren om bij elkaar te komen, wordt in grote getale gehoor aan gegeven.  Er wordt in de buurt van het Vogelplein druk georganiseerd. Er wordt een samenkomst geregeld en die wordt massaal bezocht.  Het plan ontstaat om een vereniging op te richten. Er worden adressen genoteerd en de eerste donaties en “contributies” worden geïnd.

Dan blijkt er al een vereniging in Dordrecht te zijn:  “Het Emmaplein”.  Ook daar palenrot door te lage grondwaterstand. Zij zijn bezig met een rechtszaak tegen de gemeente Dordrecht. Een aansluiting met de BVFP in oprichting is niet bespreekbaar in verband met hun rechtszaak.

2 mei 2001. De oprichting van de BVFP is een feit. Met als resultaat een sterk oplopend ledental tot wel meer dan 1200 leden. Na enige bestuurswisselingen wordt Ad van Wensen de stuwende kracht van de BVFP Dordrecht. De vereniging gaat na de oprichting hard aan de slag. Huiseigenaren worden bijgepraat. De Gemeente wordt aansprakelijk gesteld voor geleden schade. Er wordt onderzoek gedaan naar de grondwaterstand en er wordt geconcludeerd dat deze in veel gevallen te laag is, de oorzaak is door lekkende riolering.
Er is achterstand in het onderhoud van de riolering.  De gemeente stuurt een brief rond met de mededeling: U woont in het aandachtsgebied waarin mogelijk paalrot is geconstateerd.
De gemeente geeft o.a. WARECO opdracht om steekproefsgewijs testen te doen of er paalrot aanwezig is. Er wordt geconstateerd dat er nauwelijks of geen protocollen zijn voor paalrot testen onder de woningen.  Kortom. Er is nagenoeg geen expertise rondom dit probleem.

In de jaren die volgen is de BVFP Dordrecht druk in de weer om in een twee sporen beleid de funderingsproblematiek op de kaart te zetten en in de politiek aandacht te vragen voor dit probleem.  Aan de ene kant de rechtszaak om de gemeente aansprakelijk te stellen (tot aan de Hoge raad toe). Aan de andere kant huiseigenaren helpen met expertise rondom hun probleem. Maar ook overleg met de gemeente,  banken, makelaars en alle betrokkenen in verband met financiële zaken, tweede hypotheek etc… om niet te spreken over de gevolgen  die uitmonden in echtscheidingen etc…

Een globale indruk over de geschiedenis van de Noorderdwarsstraat in Grou .

De huizen werden met rijkssubsidie in 1920 gebouwd.
Voor de toenmalig fabriek Stork waren goedkope arbeiders woningen nodig en in de Noorderdwars werden twintig huizen gebouwd voor de arbeiders van deze fabriek.
De kosten van een woning bedroeg in 1920 drieduizend gulden.
Er werd goedkoop materiaal gebruikt om de kosten zo laag mogelijk te houden.
Voor de funderingen werden goedkope grenen palen gebruikt.

In November 1997 is nr 1 opgekrikt vanwege het in snel tempo verzakken van de woning. Ten gevolge daarvan waren er twee keer ramen gesprongen door de enorme druk die er op stond.

Een half jaar na het opkrikken van nr 1, in juni 1998, werd de eerste woning van de toenmalig woningcorporatie te koop aangeboden. De bestaande huurders kochten toen de woning.

Ieder huis in de straat vertoonde toen al scheuren boven de ramen, volgens de makelaars dat was niets om je zorgen over te maken, het waren oude huizen en Grou was in beweging, maar er zou geen enkel risico zijn.

In Juni 1998 zijn vervolgens nr 6 en nr 12 verkocht.

In September 1999 is nr 12 grondig uitgebreid en verbouwd, nr 6 in 2001.

Zodra er vanaf die periode iemand zijn huurhuis verliet, werd de woning vlot verkocht, de huizen waren zeer gewild.

In de loop der jaren werden nr 4, 5, 6, 8, 10, 12, 15, 16, 17, 18 en 19 verkocht, sommige zelfs meerdere keren.

In september 2013 werd er een foto van elke scheur in elk huis gemaakt, resultaat is 280 foto’s!

Gebeld met gemeente Boarnsterhim, in September 2013, of ze wel in de gaten hebben, hoe snel de huizen en met name nr 9, zakken!
Dit in verband met o.a. Beschermd Dorpsgezicht.
Nr 7 staat dan al een tijdje te koop, maar dit is geen reclame.

De gemeente en Elkien hebben in December een bouwkundige nr 9 laten onderzoeken, rapport en zelf foto’s laten maken.
We krijgen te maken met de verandering dat de Gemeente Boarnsterhim over gaat naar Gemeente Leeuwarden.

Vanaf die periode neemt de Gemeente Leeuwarden het over en is er contact over en weer, heel langzaam komt er beweging, maar erg snel gaat het proces niet.
Op 12 Februari 2014, moet de bewoner van nr 9 à la minute uit het huis en mag nr 7 betrekken, vanwege INSTORTINGSGEVAAR nr 9!

In Februari 2014, maar 5 maanden na de eerste foto’s , genomen in September, zijn de scheuren zichtbaar groter geworden, bij meerdere huizen!

Wat is het probleem?

Het jaar 2015 bestond grotendeels uit onderzoek en verhuizen. Er was sprake van paalrot door bacteriën (goedkope grenenpalen) en door een te laag waterpeil. Dat alles werd onomstotelijk vast gesteld. Weten hoe het komt maakt nog niet dat je weet wat er te doen staat!

Van de twintig woningen zijn er nog vier bewoond. Twee zullen bewoond blijven omdat die woningen funderingsherstel hebben laten uitvoeren. Voor de overige woningen zal sloop de uitkomst worden. Maar de weg daar naar toe is lang en lastig. Afgelopen drie jaar is er ongelooflijk veel gepraat en gezocht naar mogelijkheden en passende oplossingen voor iedereen.

Van de twintig woningen zijn er 11 particulier bezit en zijn er nog 9 woningen van woningcorporatie Elkien. Het gaat om tien blokken van twee onder 1 kap. Er zijn blokken waarvan beide woningen een particulieren eigenaar kennen, er zijn gemengde blokken en er is zijn blokken van de woningcorporatie alleen. Deze optel som laat zien hoe divers het probleem is. Hoe los je dat met elkaar op?

Gaande het proces van afgelopen jaren is het alle partijen gelukt het zelfde belang na te streven en als doel te hebben om dit enorme probleem tot een goed einde te brengen. Maar een oplossing lijkt verder weg dan ooit.
De woningcorporatie heeft van Minister Blok toestemming gekregen de particuliere woningen terug te kopen (70% taxatiewaarde), af te breken, nieuwbouw te plegen en terug te verkopen aan de (vorige) eigenaren. Maar dat lijkt makkelijker gezegd dan gedaan.

Er kwamen hindernissen met overdrachtsbelasting en recent met de Gemeente toen de bouwplannen geen doorgang konden vinden ivm de status “beschermd dorpsgezicht. Wat bij aanvang geen enkele hindernis bleek, blijkt nu dat er meerdere partijen meepraten en de nodige bedenkingen hebben.

De woningcorporatie, Gemeente Leeuwarden, de provincie Fryslan en nu ook Rijksdienst Cultureel Erfgoed, daar ergens achteraan komen de particulieren die vervolgens overgeleverd zijn aan wat het bevoegde gezag bepaalt. Er wordt politiek veel heen en weer geschoven. Partijen wachten op elkaar.

Eigenaren en huurders zijn zolang de situatie duurt ondergebracht in vervangende woonruimte van de woningcorporatie. Die toont zich zeer betrokken en steekt in alles zijn nek uit, maar het wachten is nu op de politiek die uiterst stroperig te werk gaat.

En zo verloopt een proces in jaren, verslechterd de straat in rap tempo en is de aanblik van toeristenplaats Grou een aanfluiting en iets wat in de aanloop naar Culturele hoofdstad 2018 niet past.